Yavuz AKBULAKGiriş: 06.11.2023 - 11:23Güncelleme:06.11.2023 - 11:23

559OKUNMA

Birleşik Krallık Kripto Varlıklar Düzenleme Rejimi’ne [Tasarı] yakından bir bakış

Birleşik Krallık Hazinesi (United Kingdom Treasury-His/Him Majesty Treasury-HMT) tarafından, Şubat 2023’te, kripto varlıklara yönelik gelecekteki finansal hizmetler düzenleme rejimine ilişkin bir rapor⁽¹⁾ (bundan sonra “rapor”) yayınlandı. Bu rapor, Birleşik Krallık Hazinesi’nin kripto varlık sektörünü düzenlemek için bir hukuki rejim geliştirme çabasının ‘İkinci Aşaması’nın bir parçasıdır. Birinci Aşama, 2022-2023 (yasama) dönemi Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasa tasarısı (Financial Services and Markets Bill⁽²⁾) kapsamındaki ikincil mevzuat çerçevesinde ele alınacak ve kısa süre içinde Birleşik Krallık Parlamentosu’na sunulacak olan itibari para destekli sabit paraların (fiat-backed stabilcoins⁽³⁾) düzenlenmesini içermektedir.

Mevcut kripto varlık incelemesi 30 Nisan 2023 tarihinde sona erecek (ermiş) olup, bu yazıda İkinci Aşamanın bazı önemli yönlerine daha yakından bakılacaktır.

Birleşik Krallık Hükümeti, tamamen yeni bir mevzuat oluşturmak yerine, kripto varlıklara ilişkin düzenlemeyi mevcut 2000 tarihli Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası (Financial Services and Markets Act-FSMA⁽⁴⁾) çerçevesine yerleştirmeyi seçmiştir. Bunun ‘aynı risk, aynı düzenleyici sonuç’ dizisi (mantra of same risk, same regulatory outcome) ile daha uyumlu olduğu kabul ediliyor ve kripto tabanlı ve geleneksel finansal hizmetler arasında eşitlik yaratması amaçlanıyor. Menkul kıymet token’leri (security tokens) zaten 2000 tarihli Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası çerçevesi altında tutuluyor, dolayısıyla aynı yasal çerçeve içerisinde daha geniş ‘kripto token’leri ile ilgili faaliyetleri kapsamanın mantığı vardır.

Aşamalı Yaklaşım [Phased Approach]

• Söz konusu raporda, Birleşik Krallık Hükümetinin kripto varlıkları düzenlemeye yönelik aşamalı yaklaşımı ortaya konuluyor ve Nisan 2022’de istişarede bulunulan ve 2023 yılında yasalaştırılacak olan Birinci Aşama hakkında daha fazla ayrıntı sağlanıyor. Birinci Aşama, itibari para destekli sabit paraların gözetimini Finansal Davranışlar Otoritesi (Financial Conduct Authority-FCA) yerine, Ödeme Sistemleri Düzenleme Otoritesi’ne (Payment Systems Regulator-PSR⁽⁵⁾) veriyor. Ödeme Sistemleri Düzenleme Otoritesi, hâlihazırda Bacs⁽⁶⁾ (interbank payment system-bankalararası ödeme sistemi) ve CHAPS (Clearing House Automated Payments System⁽⁷⁾; Birleşik Krallık’ın gerçek zamanlı yüksek değerli sterlin ödeme sistemi) gibi ödeme sistemlerini düzenlemektedir. Algoritmik veya emtiaya bağlı sabit paralar (commodity-linked stablecoins) gibi diğer ‘sabit paralar’ da dâhil olmak üzere bu tasarı düzenlemeye tabi olan diğer tüm kripto varlıklar, İkinci Aşama’da ele alınacak ve Finansal Davranışlar Otoritesi denetimine tabi olacaktır.
• İtibari para destekli olanlar dışındaki sabit paralar, desteklenmeyen kripto varlıklarla aynı koşullara tabi olacaktır. Bunların ‘sabit’ (stable) veya ‘ödeme araçları’ (payments instruments) veya benzeri olarak sunulması ve pazarlanması engellenecek ve bu kısıtlamalar revize edilen finansal promosyon kurallarına dâhil edilecektir.

Belirlenmiş Faaliyetler Rejimi

• Tasarı halindeki Belirlenmiş (Onaylı) Faaliyetler Rejimi (Designated Activities Regime-DAR⁽⁸⁾), Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasa tasarısı ile sunulan Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası’nın yeni bir parçası olacak ve yürürlükteki Avrupa Birliği (AB) yasalarının yürürlükten kaldırılmasının ardından belirli finansal faaliyetleri düzenlemek için bir çerçeve sağlamak üzere tasarlanmış olup; asıl işi finansal hizmetler olmayan ve izne tabi olmayacak kişilerin yürüttüğü finansal faaliyetlerin düzenlenmesi amacıyla kullanılacaktır. Örneğin hükümet, bu rejimi, ‘menkul kıymet token’i tanımına uymayan kripto varlıkların halka arzını kısıtlamak ve bir kripto varlığın işlem yerinde alım satımına kabulü için kullanmayı düşünmektedir.

Kripto Varlıkların Tanımı

• Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasa Tasarısı’nda bir ‘kripto varlık’, “dağıtık defter teknolojisinin [kullanımını] içerebilen değerin veya sözleşmeye dayalı hakların kriptografik olarak güvenli dijital temsili [...]” olarak tanımlanmıştır. Bu tanım, diğer bazı bağlamlarda olduğu gibi -özellikle Birleşik Krallık’ın 2017 tarihli Kara Para Aklama Düzenlemeleri (Money Laundering Regulations-MLRs⁽⁹⁾) ve Mali Eylem Görev Gücü’nün (Financial Action Task Force) tavsiyeleri kapsamında- dağıtık defter teknolojisine (distributed ledger technology-DLT) bağlı değildir. AB Kripto Varlık Piyasaları Yönetmeliğinde [Markets in Crypto-Assets (MiCA⁽¹⁰⁾) Regulation] de dağıtık defter teknolojisine özgü bir tanım kullanılmaktadır.
• Mezkûr tanımın genişliği göz önüne alındığında, belirli Nitelikli Fikri Tapular (non-fungible tokens; NFTs) ile ‘yardımcı token’ler (utility token) dışında, kripto varlıkların bu tanıma uymayacağını düşünmek zordur çünkü çoğu, en azından bir miktar ‘değer’ (value) temsilini içerecektir. Ancak mevzuat yaklaşımı, kripto varlıkların kendisinden ziyade kripto varlıklar ile ilgili faaliyetleri kapsayacak şekilde tasarlandığından, token’leştirilmiş (tokenised) kullanım durumlarının tümü düzenleme kapsamına girmeyecektir. Ödeme ve ödeme bağlamındaki belirli kullanım durumları, bunlarla ilgili olarak düzenlenmiş herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmeyeceğinden muhtemelen kuralların dışında kalacaktır. Aynı şekilde, kapsam içi Nitelikli Fikri Tapular ile ilgili tüm faaliyetlerin mutlaka yakalanması gerekmeyecektir. Hükümetin, bir token’in mevcut düzenleme kapsamına getirilip getirilmeyeceğini belirleyen şeyin, ona iliştirilebilecek ‘Nitelikli Fikri Tapu’ veya ‘yardımcı token’ (utility token) gibi herhangi bir etiketten ziyade, token’in özel yapısı ve özellikleri olduğunu kabul ettiği unutulmamalıdır.

Bölge Kapsamı [Territorial Scope]

• Tasarı halindeki rejim Birleşik Krallık’ta veya Birleşik Krallık’a yönelik (in or to the UK) gerçekleştirilen faaliyetleri kapsayacaktır. Bu, her ne kadar “Birleşik Krallık’ta” kavramının belirli bağlamlarda Birleşik Krallık dışında yürütülen ancak Birleşik Krallık pazarını hedef alan faaliyetleri içerecek kadar geniş bir şekilde yorumlandığını belirtmekle birlikte, esasen “Birleşik Krallık’ta” gerçekleştirilen faaliyetleri düzenleyen Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası’nın 19. maddesindeki genel yasağın genişletilmesidir. Tasarı rejim artık Birleşik Krallık dışından yürütülen ve Birleşik Krallık vatandaşlarına sağlanan faaliyetleri açıkça kapsayacaktır. Söz konusu raporda, ‘denizaşırı kişi’ (overseas person) hariç tutmanın -Birleşik Krallık vatandaşı olmayan kişilerin sınır ötesi olarak belirli düzenlemeye tabi faaliyetleri izin gerektirmeden yürütmesine izin veren ve aksi takdirde Birleşik Krallık’ta yürütülüyor sayılabilecek bir hariç tutma- ne ölçüde uygulanacağı konusunda sessiz kalınmıştır. Şimdiye kadar, sınır ötesi toptan satış faaliyeti (cross-border wholesale business) yürüten Birleşik Krallık dışındaki birçok aracı kurum-satımcılar (broker-dealers) tarafından anılan rapora güvenilmiştir.
• Bu rejimde bir ‘zıt/ters talep’ (reverse solicitation⁽¹¹⁾) düzenlemesi düşünülüyor, ancak kötüye kullanım veya düzenleyici arbitrajdan kaçınmak için parametrelerini tanımlamada zorluklar olacaktır. Örneğin, zıt/ters talep yoluyla gelen müşterilere hizmet vermek için bir zaman sınırı olup olmayacağı ve bu tür müşterilere sunulabilecek ilave ürün veya hizmetlere ilişkin sınırlamaların olup olmayacağı açık değildir.

Konum Şartı [Location Requirement]

• Firmaların yetkilendirilmek ve hizmet sunabilmek için Birleşik Krallık’ta fiziksel bir varlığa ihtiyaç duyup duymayacağı mevzuatta belirtilen faktörlere bağlı olmayacaktır. Bunun yerine, firmanın faaliyetlerinin niteliği ve ölçeği ile faaliyetlerin yol açabileceği zarar riskleri konusunda Finansal Davranışlar Otoritesi’nin görüşüne bağlı olacaktır. Böyle bir değerlendirme kaçınılmaz olarak bir miktar muhakeme gerektirir ve zamanla değişebilir. Bu nedenle, Birleşik Krallık ve AB’de faaliyet göstermek isteyen firmaların her iki yargı bölgesinde de bağlı ortaklıklar/iştirakler (subsidiaries) ve hem Birleşik Krallık hem de AB rejimlerine uymaları gerekebilir.
• Hükümet, düzenleme kapsamına giren kripto varlık ‘borsalarının’ (cryptoasset exchanges) alım satım hizmetleri sağlamak için muhtemelen Birleşik Krallık’taki bir bağlı kuruluş aracılığıyla faaliyet göstermesi gerekeceğini özellikle belirtmiştir. Bu, birçok denizaşırı işlem yerini filtreleyebilir ve Birleşik Krallık’ta bir miktar pazar varlığına sahip olmayı planlıyorlarsa, bunların ‘ters/zıt talep’ esasına göre dikkatli bir şekilde çalışmalarını gerektirebilir. Hükümet, kripto varlık firmasının yerel düzenleyici standartlarının eşdeğer kabul edilmesi ve ilgili yetki alanlarının yetkilileri arasında bir işbirliği mekanizmasının oluşturulabilmesi durumunda İngiltere’nin varlığının gerekmeyeceği ‘eşdeğerlik’ tipi bir çözüm düşünmektedir. Diğer yetki alanlarının kripto varlık işlerini düzenlemede geride olabileceği göz önüne alındığında, en azından başlangıçta bunun gerçekçi bir çözüm olup olmayacağı sorgulanmalıdır.

Hangi ‘Belirli Faaliyetler’ [Specified Activities] Yakalanacaktır?

• Genel anlamda Birleşik Krallık Hazinesi, ihraç, ödeme faaliyetleri, bir alım satım yerinin işletilmesi, alım satım (işlem), düzenleme, borç verme ve borç alma ile ilgili faaliyetler, saklama ve doğrulama faaliyetlerinin (issuance, payment activities, operating a trading venue, dealing, arranging, activities relating to lending and borrowing, custody and validation activities) Finansal Davranışlar Otoritesi yetkilendirmesine tabi olması gerektiğini, ancak bazı faaliyetlerin İkinci Aşama’nın ötesine ertelenmesini önermektedir. Bu faaliyetlerin kapsamı büyük ölçüde Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası çerçevesinde ‘belirli yatırımlar’ (specified investments) ile ilgili mevcut düzenlenmiş faaliyetlere dayanmaktadır ancak kripto varlıklarına göre uyarlanması gerekecektir. Ayrıca mevcut izin dışı bırakmaların ne ölçüde uygulanacağı da belirsizdir.
• Belirli faaliyetlerin bu çerçeveye girebilmesi için ‘faaliyet (iş) marifetiyle’ (by way of business) gerçekleştirilmesi gerekecektir.

Saklama [Custody]

• Birleşik Krallık Hazinesi, kripto varlık saklayıcılarının kripto varlıkları tutabilecekleri ve/veya çevrimdışı soğuk depolama (cold storage; offline) veya çevrimiçi çoklu imzalı sıcak cüzdanlar (multi-signature hot wallets; online) dâhil olmak üzere kripto varlıklara erişim araçları (bir cüzdan veya kriptografik özel anahtar aracılığıyla) sağlayabileceği çeşitli yolları kabul eder. Borsalar, ‘merkezi finans’ (centralised finance-CeFi) kripto varlık borsalarında olduğu gibi, alım satım hizmetlerinin yanı sıra saklama hizmetleri de sağlayabilir. Alternatif olarak, merkezi olmayan finans (decentralised finance-DeFi) borsalarında olduğu gibi, doğrudan müşterilerin cüzdanlarıyla entegre olabilir ve işlemleri yalnızca akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirerek fon akışına doğrudan dâhil olmaktan kaçınabilirler.
• (Birleşik Krallık Parlamentosu) Hukuk Komisyonu şu anda İngiliz yasalarının dijital varlıklara ve kullanılabilecek farklı saklama düzenlemelerine uyum sağlayacak olası uyarlamasını araştırmaktadır. Hukuk Komisyonu’nun çalışmasının sonucu, saklama faaliyetlerine yönelik rejimin geliştirilmesinde Birleşik Krallık Hazinesi tarafından dikkate alınacaktır. Kripto varlıkların saklanması ile geleneksel finansal hizmetlerdeki saklama arasındaki farklar kabul edildiğinde, ‘koruma’ faaliyeti (safeguarding activity) bu çerçevenin içine girecek ve geleneksel finansal hizmetler bağlamında gerekli olan ‘yönetim’ faaliyeti (administration activity) eşlik etmese bile yetkilendirme gerektirecektir. Bu, Kara Para Aklama Düzenlemeleri kapsamında ele alınan saklama faaliyetlerinin kapsamıyla tutarlıdır. Kripto varlıkların saklayıcının kendi varlıklarından ayrılmasının yanı sıra riskleri veya değer kaybını veya azalmasını en aza indirmek için tasarlanmış organizasyonel koşullar da gerekli olacaktır. Kripto varlıkları gözaltında tutulan müşterilere muhtemelen öncelik vermek ve değeri en üst düzeye çıkarmak için özel bir çözüm rejimi de düşünülmektedir.
• Birleşik Krallık Hazinesi’nin önerileri mevcut haliyle kabul edilebilir ancak şeytan mevzuatın ayrıntılarında gizli olacaktır. Pek çok saklama hizmeti sağlayıcısı, sermaye ve kurumsal yönetişim yükümlülükleri ve ayırmayı (segregation) etkilemeye yönelik operasyonel koşullar çok maliyetli veya külfetli olabileceği için bu rolü yerine getirmeyi bırakabilir. Kayıp ve özel anahtarlar için geri alma hizmetleri sunanlar gibi yardımcı hizmet sağlayıcıların yakalanmasını önlemek için de kripto varlık bağlamında ‘koruma’nın tanımlanmasında da dikkatli olunması gerekecektir.

Piyasanın Kötüye Kullanılması [Market Abuse]

• ‘Pompala (şişir/yükselt) ve boşalt’ (pump and dump), ‘aklama işlemleri’ (wash trading) ve ‘aldatma’ (spoofing) gibi kötü niyetli davranışlar, geleneksel finansal piyasalarda olduğu gibi kripto piyasalarında da yaygındır. Hem kripto varlık piyasalarının parçalı doğası hem de piyasanın kötüye kullanılması kuralları konusunda küresel uyumun olmayışı, işe yarayan piyasa kötüye kullanma koşullarının getirilmesini zorlaştırmaktadır. Uluslararası standartların uyumlaştırılmaması ve düzenleyici otoriteler arasında işbirliği mekanizmalarının bulunmaması halinde, finansal piyasalardaki sonuçlarla eşleşen düzenleme sonuçlarının elde edilmesi mümkün olmayacaktır. Bu endişe, kripto varlıkların öncelikli olarak perakende (ve dolayısıyla daha savunmasız) müşteriler tarafından alınıp satılması gerçeğiyle daha da artmaktadır. Hazine (yetkilileri), bu yeni piyasa suiistimal rejiminin, en azından başlangıçta, geleneksel menkul kıymet piyasalarını düzenleyen düzenlemeler kadar etkili olmasını beklemediklerini belirtmiştir.
• Kötü niyetli davranışları denetleme, tespit etme ve izleme (to police, detect and monitor abusive behaviour) sorumluluğu (onus) ihraççılardan ziyade işlem (alım satım) merkezlerine verilecektir. Bu, bazı durumlarda bir kripto varlığın tek bir ihraççısının belirlenmesindeki doğal zorluğu ve belirli bir kripto varlık için ana işlem yerinin bulunmamasını yansıtmaktadır. Kripto varlıklar genellikle çok sayıda kripto borsasında işlem görür. Kripto varlık borsalarında yürütülen şüpheli işlemlerin izleme ve bildirim/raporlama yükümlülüklerinin niteliği, muhtemelen mevcut geleneksel işlem yerlerine uygulanan yükümlülükleri yansıtacaktır. Hükümet aynı zamanda tüm düzenlemeye tabi kripto varlık firmalarının içeriden gelen bilgileri kamuya açıklayıp içeriden bilgi listeleri tutmasının gerekip gerekmediği konusunda da istişarede bulunmaktadır. Bu, mevcut piyasanın kötüye kullanılması rejimi kapsamındaki firmalara uygulanan yükümlülüklerin ötesine geçmektedir.

İhraç ve İzahname Yükümlülükleri [Issuance and Prospectus Requirements]

• Geleneksel menkul kıymet (halka) arzlarında olduğu gibi, bir kripto varlığın halka arzına ve bir kripto varlığın izahname olmadan bir kripto varlık alım satım yerine kabulüne kısıtlamalar getirilecektir. Belirli Faaliyetler Rejimi (yukarıda açıklanmıştır), izahname yükümlülüklerini düzenleyen kuralların geliştirilmesinde temel olarak kullanılacaktır çünkü mevcut İzahname Yönetmeliği [Prospectus Regulation (muhafaza edilen AB mevzuatının bir parçası)] Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasa tasarısı kapsamında değiştirilecektir.
• ‘Nitelikli yatırımcılara’ [(genel olarak perakende olmayan; non-retail) qualified investors] yönelik halka arzlar, küçük ölçekli halka arzlar veya 150’den az yatırımcıya yönelik halka arzlar için izahname zorunluluğundan muafiyetler olacaktır. Kitle fonlaması veya benzer platformlar (crowdfunding or similar platforms) aracılığıyla halka arz yapma olanağı da muaf bir halka arz olarak kabul edilecek, ancak sorumluluk, halka arzın titizlikle incelenmesi ve uygun şekilde kamuyu aydınlatmanın sağlanması için bir platform olacaktır.
• İhraççısı olmayan bir kripto varlığın bir işlem yerine kabul edilmesi durumunda, bu yer, bir kamuyu aydınlatma belgesinin hazırlanması da dâhil olmak üzere ihraççının sorumluluklarına sahip olacaktır.

İşlem Yerleri [Trading Venues]

• Kripto varlık borsalarını düzenlemeye yönelik tasarı önerileri, menkul kıymet alım satım yerlerini düzenleyen mevcut düzenlemelerden alınmıştır ve siber güvenlik, çıkar çatışmaları ve ayrımcı olmayan erişim gibi kripto varlık alım satım faaliyetinin belirli özelliklerine ve risklerine göre uyarlanması gerekecektir.
• Yukarıda da tartışıldığı gibi, Birleşik Krallık düzenlemelerine tabi olan kripto varlık borsaları, kripto varlık değer zincirinde kritik bir rol oynadıkları için muhtemelen Birleşik Krallık’ta kurulmak zorunda kalacaklardır. Bu muhtemelen birçok denizaşırı kripto varlık borsasının dikkatli davranması, Birleşik Krallık merkezli müşterileri (UK-based clients) yalnızca ters/zıt talep esasına göre kabul etmesi veya Birleşik Krallık merkezli müşterilerin hizmetlere erişimini tamamen yasaklaması gerektiği anlamına gelir. Geleneksel işlem yerlerinden diğer önemli bir fark, kripto varlık borsalarının saklama hizmetleri, destekleme (ilgili protokole ve kripto varlığa bağlı olarak) ve kripto varlık ödünç verme (custody services, staking and cryptoasset lending) gibi başka hizmetler de sunabilmesidir. Bu, kripto varlık borsasının faaliyet aralığına bağlı olarak karşı taraf riskleri ve piyasa riskleri (counterparty risks and market risks) gibi bir alım satım yerinin işletilmesi ile ilişkili operasyonel risklere ek olarak başka riskleri de beraberinde getirir.
• Kripto varlık borsaları, genellikle birleşik bir arzın parçası oldukları için alım satım (işlem) ve takas işlevlerinin ayrılmasına da kolaylıkla izin vermezler. Bu nedenle birçok kripto varlık borsası için zorlu çıkar çatışmaları sorunları yaşanabilir.

Pazarlama Kısıtlamaları: Finansal Promosyonlar [Marketing Restrictions: Financial Promotions]

• Raporda, hükümetin 2023 yılında Birleşik Krallık’ın finansal promosyonları düzenleme rejimi kapsamına ‘nitelikli kripto varlıkları’ (qualifying cryptoassets) getirme niyeti doğrulanıyor. Bu rejim, finansal promosyonların yetkili kişiler tarafından yapılmasını veya alternatif olarak, geçerli bir muafiyet olmadığı sürece yetkili bir kişi tarafından onaylanmasını gerektirir. Muafiyetler genellikle perakende odaklı kripto varlık firmalarına fayda sağlamayacak ve çoğu firmaya şu anda izin verilmemektedir. Kripto varlık firmalarının bu işlevleri yerine getirme konusunda ilgili uzmanlık ve isteklilik eksikliği göz önüne alındığında, pazarlama materyallerini ve iletişimlerini yetkili bir kişi tarafından onaylaması pratik değildir. Bu sorunun bilincinde olarak hükümet, Kara Para Aklama Düzenlemelerine tescilli kripto varlık firmalarının finansal promosyonlar yayınlamasına izin verecektir. Finansal Davranışlar Otoritesi, bu tür iletişimleri düzenleyen kuralları çıkarma yetkisine sahip olacaktır. Diğer şeylerin yanı sıra, bu kurallar kapsam içi pazarlama materyallerinin açık, adil olmasını ve yanıltıcı olmamasını gerektirecektir.

Birleşik Krallık ve AB Yaklaşımlarının Karşılaştırılması

• Birleşik Krallık yaklaşımının AB’nin Kripto Varlık Piyasaları Yönetmeliği yaklaşımıyla birçok benzerliği vardır. Tasarı Birleşik Krallık rejimi gibi, Kripto Varlık Piyasaları Yönetmeliği de sabit paraları (ancak varlık referanslı token’ler gibi itibari para destekli olmayan sabit paralar dâhil), kimliği belirlenebilir bir ihraççıyla token alışverişini ve hizmet token’lerini, ayrıca saklama, işlem yeri olarak faaliyet gösterme, ihraç ve aracılık hizmetlerini kapsayan faaliyetleri düzenleyecektir (tavsiye ve portföy yönetiminin Birleşik Krallık yasama yaklaşımının mevcut aşamasına dahil edilmediğini unutulmamalıdır). Birleşik Krallık’ın yasama gündeminin bir sonraki aşaması tamamlandığında Kripto Varlık Piyasaları Yönetmeliği ile daha uyumlu hale gelecektir.
• Kripto Varlık Piyasaları Yönetmeliği, hâlihazırda mevcut AB mevzuatı kapsamında düzenlemeye tabi olan firmalar için yetkilendirmeye yönelik açık bir yol sağlamaktadır. Ancak söz konusu rapor, Birleşik Krallık’ta kara para aklamayı önleme amacıyla hâlihazırda yetkili veya tescilli olan firmalar için herhangi bir yol sunmamaktadır. Hazine, çoklu yetkilendirme yollarından kaçınmak istediğini ve bunun inceleme altında tutulacağını belirtmiştir.

Diğer Gelişim Alanları

• Birleşik Krallık Hazinesi, yasa tasarısının kripto varlık alanını kapsaması açısından kapsamlı olmadığını kabul ediyor. Merkezi olmayan finansın, diğer kripto varlık faaliyetleri ve sürdürülebilirlik endişeleriyle ilgili kanıt belirtileri vardır. Hükümet, kripto varlık yatırım danışmanlığı ve portföy yönetiminin ve daha az ölçüde madencilik ve desteklemenin (mining and staking) düzenlenmiş faaliyetler arasında yer alması gerekip gerekmediğini düşünüyor ve bu konuda görüş istiyor. Sürdürülebilirlik konulu kamuyu aydınlatmayı (sustainability disclosures) genel olarak düzenlemeye yönelik devam eden çabaların ışığında hükümet, kamuya açık hale getirilen kripto varlıklar için çevresel bilgilerin faydasına ilişkin kanıtları memnuniyetle karşılıyor.

Sonuç

Sağlam ve tutarlı bir düzenleme rejimi, hem hükümetin sektörü düzenlemeye yönelik niyetini açıklığa kavuşturması hem de kripto varlık kullanıcılarına ve firmalara yasal ve düzenleyici risklerini yönetme konusunda güven vermesi açısından memnuniyet verici bir adımdır. Birleşik Krallık tasarısının bir yandan yeniliği teşvik etmek, diğer yandan Birleşik Krallık’ta kendilerini kuran kripto varlık işletmeleri için sağlam ve net bir çerçeve oluşturmak arasında uygun bir denge kurup kurmadığını zaman gösterecektir.

(Bu konuda ayrıca bkz. “Colin Lambertus, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’ın Kripto Varlıklara İlişkin Kapsamlı Düzenleyici Rejimleri, Legal Blog, 12 Temmuz 2023 (Türkçe çeviri: Yavuz Akbulak),  https://legal.com.tr/blog/ekonomi/avrupa-birligi-ve-birlesik-krallikin-kripto-varliklara-iliskin-kapsamli-duzenleyici-rejimleri/ ” [Konu hakkında 30 Ekim 2023 tarihli bir basın haberi için:  https://www.trthaber.com/haber/dunya/ingiltere-kripto-varliklara-siki-duzenleme-getirme-planlarini-teyit-etti-808282.html  erişim tarihi 02 Kasım 2023])

(1) “İnceleme raporu” için lütfen bkz.  https://www.gov.uk/government/consultations/future-financial-services-regulatory-regime-for-cryptoassets 
(2) https://bills.parliament.uk/bills/3326 
(3) İtibari para destekli sabit paralar, banka gibi düzenlemeye tabi bir kurum tarafından tutulan itibari para birimi cinsinden finansal rezervleri koruyan dijital varlıklardır. Bu tür sabit para, rezervlerini bir banka kasasında veya güvenilir bir finansal saklamacıda tutar. İtibari para destekli sabit para rezervleri, nakit ve ticari senet gibi nakit eşdeğerlerinin ağırlıklı bir karışımıdır.
(4) https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2000/8/pdfs/ukpga_20000008_en.pdf 
(5) https://www.psr.org.uk/ 
(6) https://www.bacs.co.uk/ 
(7) https://www.chapsuk.com/ 
(8) Bu konuda lütfen bkz.  https://www.nortonrosefulbright.com/en-gb/knowledge/publications/2039eaa6/the-designated-activities-regime-what-is-it-and-how-will-it-impact-firms 
(9) https://www.legislation.gov.uk/uksi/2017/692/made 
(10) https://www.esma.europa.eu/esmas-activities/digital-finance-and-innovation/markets-crypto-assets-regulation-mica 
(11) Ters ya da zıt talep, kısaca, potansiyel bir müşterinin, kendi inisiyatifiyle bir yatırım fonuna veya yöneticisine yaklaşması durumuna verilen addır. “Pasif pazarlama” (passive marketing) olarak da adlandırılan ters talep, Alternatif Yatırım Fonu Yöneticileri Yönergesi (Alternative Investment Fund Managers Directive-AIFMD) kapsamında genel olarak pazarlama olarak kabul edilmeyen ve Alternatif Yatırım Fonu Yöneticileri Yönergesi (Alternative Investment Fund Managers Directive-AIFMD) pazarlama yükümlülüklerinin uygulanmadığı faaliyetleri ifade eder.