Birleşik Krallık’tan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması sinyalleri
Avrupa Birliği (AB) tarafından uzun vadeli hedefi olan 2050 yılına kadar iklim nötr kıta olma taahhüdünü yerine getirmek amacıyla iklim değişikliği ile mücadele için ortaya konulan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM)’nın geçiş dönemi 1 Ekim 2023 tarihi itibarıyla başlamıştı ki Financial Times gazetesinde 13 Kasım’da yayımlanan bir haber ile de benzer bir uygulamanın 2026 yılı itibarıyla Birleşik Krallık tarafından da devreye alınacağı öne sürülmüştür.
Söz konusu haberde, AB tarafından şirketlerin üretimlerini daha düşük karbon maliyetli ülkelere kaydırması ve ağır sanayinin emisyonları için ödeme yapabildiği pazarlara serbestçe erişimini sürdürmesi sonucu oluşan "karbon kaçağı" ile mücadele etmek amacıyla uygulamaya alınan SKDM bağlamında Birleşik Krallık’ın kendi önlemlerini hızla geliştirmemesi ve hayata geçirmemesi durumunda en büyük ortağı AB ile karşılaşabileceği ticari zorluk ve risklere değinilmektedir.
Buna göre, her ne kadar Brexit sonrası Birleşik Krallık’ın karbon piyasasının AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)’nin bir benzeri olmasına rağmen bu yıl Sunak hükümeti tarafından beklenenden daha fazla karbon ödeneğinin sağlanması nedeniyle Birleşik Krallık'ta 41£ olan ton başına karbon fiyatının, AB'de ton başına 66£ olan karbon fiyatı karşısında düşük kaldığı belirtilerek özellikle demir, çimento, gübre ve güç kaynakları sektörlerinde bulunan Birleşik Krallık üreticilerinin SKDM kapsamında ihracatlarından vergi alınmasını engellemek için Birleşik Krallık karbon pazarının AB pazarıyla uyumlu hale getirilmesi zorunluluğu ile karşı karşıya olunduğuna vurgu yapılmaktadır.
Diğer taraftan, E3G adlı bir düşünce kuruluşu tarafından yapılan bir anket ile de, Birleşik Krallık imalat endüstrisindeki 400 üst düzey yöneticiden %75'inin Birleşik Krallık SKDM’sinin devreye alınmasını olumlu karşıladığını yalnızca %8'inin buna karşı çıktığının ve 10 İngiliz üreticiden yedisinin, Birleşik Krallık'ta bu konuda gelecekte alınacak bir önlemin Avrupa planına uygun olması gerektiğine inandığının ortaya çıkarıldığı belirtilmektedir.
Bu çerçevede, söz konusu haberde Birleşik Krallık Şansölyesi Jeremy Hunt tarafından, hükümetin 2024 yılı için vergi ve harcama planlarının açıklandığı ‘‘Sonbahar Bildirisi (Autumn Statement)’’nde 2026 itibarıyla Birleşik Krallık’ın kendi Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nı başlatacağını duyuracağının beklenildiği ifade edilmiştir.
Ancak, tüm bu beklentilere rağmen Birleşik Krallık Şansölyesi 22 Kasım 2023 tarihinde yaptığı ‘‘Sonbahar Bildirisi’’nde Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması dâhil olmak üzere hükümetin karbon kaçağı riskini azaltmaya yönelik olası önlemler konusunda kapsamlı taahhütlerde bulunduğunu ve konuyla ilgili cevaplarını en kısa sürede yayımlayacaklarını söylemekle yetinmiştir.
Kaynak : https://www.bbc.com/news/live/uk-67491863
Bu noktada ise, bildiri sonrasında piyasada oluşan beklentilerin, bildiride "karbon sızıntısı riskini azaltmak için harekete geçme ihtiyacına" atıfta bulunulması nedeniyle hükümet tarafından yayımlanacak cevabın eninde sonunda Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması veya benzeri bir uygulamanın devreye alınacağı şeklinde devam ettiği yönünde olduğu görülmüş olup mali ve ekonomik boyutu nedeniyle konuyla ilgili gelişmelerin yakından takip edilmesinin önem taşıdığı değerlendirilmiştir.
(1) https://senecaesg.com/insights/uk-mulls-rolling-out-carbon-border-tax-in-2026/
(2) https://www.bbc.com/news/business-67276717