Ek Ödenek Kanunu ve 2023 Bütçe gerçekleşme tahmini
2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi Cumhurbaşkanlığı tarafından TBMM’ne sunulmuştur. Kanun teklifi ile 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem felaketi nedeniyle ihtiyaç duyulan ek ödenek talebi yanı sıra diğer harcama kalemleri için de ek ödenek taleplerini kapsamaktadır.
Kanun teklifi ile toplam bütçe harcamalarının yüzde 25’ine karşılık gelen 1.119 milyar lira tutarında ek ödenek talep edilmektedir. Bu ödeneğin 1 trilyon 39 milyar lirası faiz dışı harcamalar için, 80 milyar lirası ise faiz ödenekleri içindir.
Maaş ve ücretlere ilişkin olarak seçim öncesinde ve seçim sonrasında seçim vaatlerinin gerçekleştirilmesine yönelik kararlar göz önüne alındığında, bütçe başlangıç personel ödeneklerinin yetersiz kaldığı görülmektedir. Ancak kanun teklifinde ilginç bir şekilde personel ve sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi ödemelerine ilişkin herhangi bir ek ödenek talebi yer almamaktadır.
Kanun teklifinde ek ödenek talebi kadar ek gelir tahmini yapılmakta ve bütçe açığı başlangıç bütçesindeki gibi 659 milyar lira seviyesinde tutulmaktadır. Faiz dışı bütçe dengesi ise iyileşerek 93 milyar lira açıktan, 13 milyar lira açığa gerilemektedir.
Temmuz ayı başında TBMM’ne sunulan torba yasa teklifinde, memur maaşları ve emekli aylıklarına ilişkin düzenlemeler ile vergilere yönelik düzenlemeler yer almaktadır. Bu kanun teklifinde, personel giderleri ve sosyal güvenlik devlet primi ödemeleri için kurumların ihtiyaç duyduğu ödenek ihtiyaçları için Hazine ve Maliye, Aile ve Sosyal Hizmetler ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçelerine ödenek ekleme yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilmiştir. Ancak ek ödenek tutarı belirtilmemiştir. Ayrıca torba yasa teklifinde, 2023 yılı borçlanma limitinin 659 milyar liradan 2.181 milyar liraya çıkartılmasına ait düzenleme de yapılmıştır. Garip olan husus, personele ilişkin ilave ödenek ihtiyacı düzenlemesine niçin ek ödenek kanunu teklifinde yer verilmediğidir.
Temmuz ayında yapılan ortalama memur maaş artışı göz önüne alındığında, personel giderlerine 525 milyar lira, sosyal güvenlik devlet primi ödemelerine 75 milyar lira olmak üzere toplam 600 milyar lira ödenek ilavesinin Cumhurbaşkanı tarafından yapılacağı tahmin edilmektedir. Bu durumda bütçe harcamaları toplamı 6.189 milyar liraya ulaşmakta, bütçe açığının 1.260 milyar lira, faiz dışı bütçe açığının ise 614 milyar olacağı tahmin edilmektedir (Tablo:1).