Erol SÖNMEZOCAKGiriş: 16.10.2023 - 09:00Güncelleme:16.10.2023 - 09:00

1167OKUNMA

Holding yapılanması ve holding oluşumunun vergisel avantajları nelerdir? (V)

Holding yapılanması hakkındaki yazılarıma bu hafta da devam ediyorum. Bu haftaki yazımda, holdinglerin kendisine bağlı şirketlere yapacakları gider yansıtmalarının vergisel konularını Gelir İdaresinin vermiş olduğu özelgeler ışığında örneklerle açıklamaya devam edeceğim.

Holdinglerin bağlı şirketlerine yapacağı “gider dağıtımında “KDV” var mıdır?

KDV yasasının temel prensiplerinden olan, yansıtılan giderin kendisinde, aslında KDV varsa yansıtılan giderlerde de KDV olacaktır. Yansıtılan giderin aslında KDV yoksa yapılacak gider yansıtmalarında da KDV olmayacaktır.

Katma değerli hizmetler, hizmeti sağlayan şirketin hizmet kapsamında çalıştırdığı personel, kullandığı varlıklar, bilgi birikimi ve deneyimi yani iç kaynaklarına ilişkin oluşan maliyetleri katma değerin oluştuğu, kâr marjına tabi olan maliyetlerdir.

Holdingde çalışan personel ücretlerinin iştirak ettiği şirketlere yansıtma faturalarında KDV olur mu?

Bu sorunun yanıtını üç farklı özelge örneği ile vereyim.

Örnek.1 -- 03 Mart 2015 tarihli (84974990-130[1-2015/10]-224/908) sayılı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının vermiş olduğu özelge;

^“…..İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, holdinginiz bünyesinde çalışan personelin önceden belli olmayan zamanlarda holdinginiz bünyesinde yer alan şirketlerin işini yapmak üzere holdinginizdeki çalışma ortamında çalıştırıldığı, söz konusu personelin holdinginize maliyeti olan, sosyal güvenlik primi, gelir vergisi stopajı ve net ücretlerin bir kısmının ilgili şirketlere yansıtıldığı belirtilerek, söz konusu yansıtma işleminin katma değer vergisine tabi olup olmadığına ilişkin Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

 ….. Buna göre, holdinginiz bünyesinde çalışan personelin, holdinginize bağlı şirketlerde önceden belli olmayan zamanlarda holdinginizdeki çalışma ortamında çalışmasından dolayı çalışanlara ait sosyal güvenlik primi, gelir vergisi stopajı ve net ücretlerin bir kısmının ilgili şirketlere aynen yansıtılması işlemi, yansıtılan masraflar KDV’nin konusuna girmediğinden katma vergisine tabi bulunmamaktadır.  Ancak söz konusu masrafların yansıtılmasında masraf tutarını aşan bir bedel tahsil edilmesi halinde, aşan kısmın üzerinden genel oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.”

Personel giderlerinin yansıtılmasında KDV olup olmaması çok tartışılan bir konudur. Bu konuda farklı özelgelerde KDV olması gerekir diye görüş bildirilmesine karşılık,  geçmiş yıllarda bir mükellefim için almış olduğum ve yukarda belirttiğim özelgede yazdığı üzere personel giderlerinin yansıtılmasında KDV’nin olmayacağı belirtilmiştir.

Örnek: 2--12.06.2020 tarihli, 39044742-130[Özelge]-E.412547 sayılı, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü’nün yayınladığı özelgeye göre; Şirketinizin konut ve ofis yönetimlerine sözleşme karşılığı profesyonel yönetim hizmeti verdiği ve bu hizmete ilişkin yapılan sözleşme gereği personele ödenen kıdem tazminatlarının site yönetimine yansıtıldığı belirtilerek, söz konusu yansıtma işlemi nedeniyle düzenlenecek faturalarda katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

 Çeşitli nedenlerle Şirketiniz tarafından personele ödenen kıdem tazminatlarının site yönetimlerine yansıtılması işlemi KDV'ye tabi olup, Şirketinizce düzenlenecek yansıtma faturalarında KDV hesaplanması gerekmektedir.

Grup firmasından temin edilecek ve alınacak hizmetler nedeniyle katma değer vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hakkında bilgi verir misiniz?

19/10/2020 tarihli, 64597866-130[9]-E.24193 sayılı, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün yayınladığı özelgeye göre; -“… grup olarak Türkiye'de üç ayrı tüzel kişiliğe sahip şirketlerinizin bulunduğu, grup şirketlerinize ait ortak işlemler için ayrı departmanların ve yöneticilerin bulunmaması nedeniyle tek bir departman üzerinden işlemlerin yürütüldüğü,

-… Ltd. Şti. ile … Fabrikaları A.Ş. arasındaki ortak masrafların paylaşılmasına ilişkin hizmet sözleşmesi düzenlendiği, elektrik, su, doğalgaz masraflarının da kullanımına göre diğer grup şirketine fatura edildiği,

- Aynı gruba bağlı iki şirkette ilave maliyete katlanılmasını önlemek ve ilave personel alımının önüne geçmek amacıyla grup şirketleriniz arasında ortak işgücü kullanımı gerçekleştirildiği ve söz konusu ortak personellerin diğer grup şirketleriniz için hizmet verdiği sürelere isabet eden ücretlerin ilgili grup şirketine kar marjı olmadan yansıtıldığı belirtilerek, herhangi bir kar marjı ilave edilmeden yapılan personel maliyeti yansıtma işleminin katma değer vergisinin (KDV) konusuna girip girmediği, bu işlemin KDV'ye konu olması halinde ise KDV tevkifatına tabi olup olmadığı hususundaki Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

K.V Kanunu Yönünden;

Özelge talep formunuz, ek dilekçeniz ve eki hizmet sözleşmesinde belirtilen hususlar incelendiğinde, transfer fiyatlandırmasına konu iki işlemin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu işlemlerden biri; elektrik, su, doğalgaz masraflarının karşılıklı olarak ilişkili şirketler arasında aynen yansıtılması; diğer işlem ise ortak personellerin ilgili şirket için hizmet verdiği sürelere isabet eden ücretlerinin ilgili şirkete fatura edilmek suretiyle yansıtılmasıdır. Bu kapsamda ilk işleminizin ilişkisiz taraflardan sağlanan hizmetlerin hizmetten fayda sağlayan tarafa doğrudan yansıtılması şeklinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

Diğer işleminiz ile ilgili olarak; şirketiniz ile grup şirketiniz arasında gerçekleşen ortak işgücü kullanımı sonucu söz konusu ortak personellerin ilgili şirkete hizmet vermesi işlemi ilişkili kişiler arasında gerçekleşen bir işlem olup bu işleme ilişkin bedelin emsallere uygun olması gerekmektedir. Emsallere uygun bedelin tespitinde Kanunun 13’üncü madde hükmü ile anılan Tebliğde açıklanan yöntemlerden, işlemin mahiyetine en uygun olanının kullanılacağı tabiidir.

KDV Kanunu Yönünden;

Şirketiniz tarafından grup şirketlerinize sunulan ortak işgücü kullanımına dair personel maliyeti yansıtma işlemleri, genel esaslar çerçevesinde KDV'ye tabi bulunmakta olup, personellerin verdiği söz konusu hizmetler grup şirketlerinizin sevk ve idaresinde yürütülmediğinden, İşgücü Temin Hizmeti kapsamında tevkifata tabi değildir. Diğer taraftan, söz konusu hizmet bedellerinin emsal bedele uygun olarak KDV'ye tabi tutulması gerekmekte olup, bu hizmetlerin sunumunda çalışan personelin ücretinden düşen paya göre (salt maliyet üzerinden) bedel hesaplanması uygun değildir.

Öte yandan, elektrik, su, doğalgaz tüketimlerine ilişkin fatura bedellerinin kullanım miktarına göre bire bir paylaşılması halinde, hizmetten faydalanan grup şirketleriniz adına düzenlenen faturalarla ilgili bedellerin yansıtılmasında, asıl işlemin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Holdingin gider yansıtmalarına örnekler verir misiniz?

Bu konuda KDV’ sız bir giderin, yavru şirketlere yansıtılmasını örnek vermek gerekirse;

Meselâ bir Holding şirket, grup adına yaptığı büyük bir nakdî bağışı, gruba bağlı şirketlere bir evvelki yıl kârlılık durumuna göre tevzi için düzenlediği faturalarda KDV göstermemeli ve faturada bağış makbuzunun tarih ve numarasını belirterek, makbuzun örneğini ve dağıtım planını faturaya eklemelidir. Hatta holding, fatura kesmek yerine bir yazı veya dekont düzenleyip, bağış makbuzunun örneğini eklemek suretiyle de bu masraf dağıtımını yapabilmelidir.

Holding şirket bu suretle KDV’siz olarak sağladığı hizmetin bedelini bağlı şirkete yansıtırken KDV hesaplamamalıdır. Çünkü burada Holdingin ticarî amaç ve menfaati yoktur. Düzenlediği fatura dekont niteliğindedir.

Holdingin yansıttığı giderler hangi kıstaslara göre belirlenecektir?

Öncelikle 5520 sayı Kurumlar vergisi Kanunun 1 Sıra Numaralı Genel Tebliğ’inin 8.7 maddesinde belirtilen hususların gerçekleşmesi gerekmektedir.

Değişik iş kollarına göre, değişik anahtar yöntemleri varsa da önemli olan holding personelinin ve diğer giderlerin değerlendirildiği zaman ölçüsü olmalıdır. Bu zaman ölçüsü, iştirak edilen şirketlerin iş yoğunluğuna, dönemselliğe göre değişebilir. Öncelikle tüm şirketlere mutlak bir hizmet verildiği için tüm şirketlere belli bir oranda giderlerden pay verilmelidir. Daha sonra, ilgili şirketlere harcanan zamana göre bir oran bulunarak o oran ölçüsünde giderler yansıtılabilir. Bu konuda basit bir örnek aşağıdadır.

GİDER DAĞITIM TABLOSU

Sonuç: Holding yapılanması hakkındaki yazılarıma bu hafta, holdinglerin kendisine bağlı şirketlere yapacakları gider yansıtmalarının vergisel konularını Gelir İdaresinin vermiş olduğu özelgeler ışığında örneklerle açıklamaya çalıştım.

Holding yapılandırılması hakkındaki yazılarıma gelecek hafta da, holdingin iştirak ettiği şirketlerin holdinge ortak olma koşullarını, holdinglerin bağımsız denetim ve yıllık faaliyet raporlarının hazırlanması, kayıtlarında bulunan gayrimenkullerin satışında KV ve KDV istisnaları hakkında gerekli açıklamalar yapacağım.