Polis ve asker emeklisine %49,25 zam verilmedi mi?
Memurlara yapılan aylık artışları toplu sözleşmeler ve enflasyon farkına göre belirleniyor. Memura yapılan artış aynı şekilde memur emeklilerine de yapılıyor.
Memur maaş katsayıları her yıl Ocak ve Temmuz aylarında belirleniyor. Katsayılardaki artış hem görevde olan memurların maaşlarını hem de memur emeklilerinin maaşlarını etkiliyor. Bu yıl Ocak ayında yapılan katsayı artışı %49,25 oldu. Bunun anlamı memur maaş katsayısıyla çarpılan tüm kalemler %49,25 arttı.
Emekli maaşı hesabında kullanılan tüm unsurlar (kıdem, gösterge, ek gösterge, taban aylığı) memur maaş katsayısına göre artırılıyor. Dolayısıyla %49,25 emekli aylıklarındaki artışı da ifade ediyor.
Ancak memur emeklileri arasında öyle bir grup var ki 2006 yılından bu yana katsayı artışlarını daha az hissediyorlar. Çünkü katsayı artışları onların tüm ödemelerine yansıtılmıyor.
Polis, subay, astsubay, uzman çavuş, uzman erbaş, MİT mensubu, çarşı ve mahalle bekçisi kadrolarından emekli olanlara 2006 yılından bu yana ek ödeme veriliyor. Ek ödemeden yararlanma şartı bu kadrolardan emekli olmak.
Ek ödeme için iki tane de olumsuz şart var. İlki makam tazminatı almamak gerekiyor. Zaten makam tazminatı alan ek bir ödeme almış oluyor. Makam tazminatı ödemeleri memur maaş katsayındaki artışa göre altı ayda bir artıyor.
İkinci olarak da emekli olduktan sonra çalışmıyor olmak gerek.
Emekli Sandığı Kanununa 2006 yılında eklenen bu hüküm aynı yılın Nisan ayında yürürlüğe girdi. 2006 yılı Nisan ayından bu yana çalışmayan tüm polis ve asker emekli maaşlarına 100 TL ek ödeme yapılıyor. Çalışmaya başlayanın ek ödemesi kesiliyor, fazladan ödendiyse borç çıkıyor.
2023 yılı başında yürürlüğe giren 7417 sayılı Kanunla Yükseköğrenim görmüş ve 1. dereceye ulaşmış polis memurlarının da bulunduğu birçok kadroya 3.600 ek gösterge verilmişti. Yine aynı Kanunla 3.600 ek göstergeye ulaşamayanPolis, subay, astsubay, uzman çavuş, uzman erbaş, MİT mensubu, çarşı ve mahalle bekçisi kadrosundan emekli olanlar için 2023 yılı başından bu yana 1.200 TL ek ödeme verilmesi düzenlendi. Dolayısıyla 3.600 ek gösterge ve üzerine 100 TL, 3.600 ek göstergesi olmayana 1.200 TL her ay ek ödeme veriliyor.
Düzenleme makam tazminatı almayan polis, asker, MİT, çarşı ve mahalle bekçisi emeklilerinin emekli maaşını iyileştirmek için yapılıyor. Fakat Kanundaki ek ödeme seyyanen bu bakımdan 2006 yılındaki 100 YTL, şu an da 100 TL. 2023 yılı başındaki 1.200 TL de yine aynı. Ödenen tutarda değişiklik yok. Çünkü 100 TL ve 1.200 TL’yi güncelleyen başka bir hüküm yok. 2023 yılı Temmuz ayında gelen %6,34’lük maaş zammı da 100 TL ve 1.200 TL ek ödemelere uygulanmıyor.
Emekli maaşının miktarına göre %4 ve %5 olarak -eski vergi iadesi yerine- ek ödeme yapılıyor. Bir anlamda vergi iadesine benziyor. Çalışanlara asgari geçim indirimi, emekliye ek ödeme olarak veriliyor.
Tüm emeklilere ek ödemeyi düzenleyen 5454 sayılı Ek Ödeme Kanununa göre;
aylık veya gelirleri; 400 Yeni Türk Lirası ve daha az olanlar için aylık veya gelirlerinin %5’i, aylık veya gelirleri 400 Yeni Türk Lirasından fazla olanlar için %4’üdür. Bu maktu hadler, Devlet memuru aylık katsayısında meydana gelecek artış oranında artırılmak suretiyle uygulanır.”
Dolayısıyla emekli maaşlarına eklenecek ek ödemeyi belirleyen sınır her altı ayda bir memur maaş katsayısıyla birlikte güncelleniyor. Yani 400 TL’de kalmıyor.
| YIL | Ek Ödeme (%4 sınırı) | Ek 81 Polis Asker Ek Ödemesi | Ek 85 Polis Asker EK Ödemesi |
| 2006 | 400 YTL | 100 YTL | |
| 2020 | 1.369,78 TL | 100 TL | |
| 2021 | 1.554,72 TL | 100 TL | |
| 2022 | 2.207,93 TL | 100 TL | |
| 2023 | 4.066,95 TL | 100 TL | 1.200 TL |
| 2024 | 7.135,19 TL | 100 TL | 1.200 TL |
Tüm emekliler için yapılan ek ödeme yüzdesinin belirlenmesindeki sınır 2024 yılının ilk altı aylık dönemi için 7.135,19 TL olarak belirlendi. Polis ve askerler için yapılan ek ödeme ise hala 100 TL ve 1.200 TL. Çünkü bu ödeme sabit, güncellenmiyor.
Polis ve asker ek ödemeleri sabit olduğu için aylıklarının bir kısmı memur maaş artışından yararlanırken sabit olan ek ödeme artırılmıyor. Bu nedenle maaş artışı diğer emekli maaşlarından daha az oranda artırılmış oluyor. Bu azalma 3.600 ek gösterge alamayan polis ve askerlerde gitgide daha fazla hissediliyor.
Örneğin Aralık 2023 döneminde 10.000 TL aylık ve 1.200 TL ek ödeme ile 11.200 TL emekli aylığı alan bir polis/asker/bekçi emeklisi 2024 Ocak artışı olan %49,25’i alıyor. Aylığı 14.925 TLoluyor fakat ek ödeme sabit kaldığı için 1.200 TL ek ödeme ile 16.125 TL emekli aylığı alıyor. 1.200 TL ek ödemeye artış uygulanmadığı için diğer emeklilerde artış %49,25 olurken bu emeklinin gerçek aylık artışı %43,97oluyor.
Sorunun çözümü için 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 81 ve ek 85 inci maddelerine küçük bir dokunuş gerekiyor. Zira seyyanen yapılan ödemeler günden güne eriyor.