Limited Şirketin Pay Devirlerinde Genel Kurul Onayına Gerek Var mı?
Mülga 6762 sayılı eski Ticaret Kanunu, limited şirket esas sermaye paylarının devrinin geçerlilik kazanabilmesi ve şirkete karşı hüküm ifade edebilmesi için, ortaklardan en az dörtte üçünün devre muvafakat etmesini ve bunların esas sermayesinin en az dörtte üçüne sahip olmasını zorunlu tutmaktaydı. Ortakların devre muvafakati ise bir ortaklar kurulu kararı ile verilmekteydi. Muvafakatin reddi halinde ise, payın devri geçersiz hale gelmekteydi. Diğer yandan, ETK, bu ağırlaştırılmış onay nisabının, şirket sözleşmesi ile daha da ağırlaştırılmasına yahut devrin tamamen yasaklanmasına izin veriyor idi. Buna karşılık, anılan nisap hiçbir şekilde hafifletilemiyor, örneğin, ortaklardan en az yarısının devre muvafakat etmesi ve bunların esas sermayesinin en az yarısına sahip olması yönünde sözleşme değişikliğine gidilemiyor idi. Bu nedenle de, uygulamada, özellikle azlık paylarına sahip olan ortakların pay devirlerinin genel kurulca onaylanması talepleri, büyük ortak ya da ortaklar tarafından reddedilebilmekte, gerekli genel kurul onayı alınamadığından dolayı devir geçerlilik kazanamamakta, bu da özellikle payını devrederek şirketten ayrılmak isteyen ortakların mağduriyetine yol açmakta idi.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na baktığımızda da, eski Kanun gibi limited şirket paylarının devrinin şirkete karşı geçerlilik kazanabilmesi için, noter huzurunda yazılı devir sözleşmesinin imzalanmasının ve devrin genel kurul tarafından onaylanmasının genel kural olarak benimsendiğini görmekteyiz. Her ne kadar yeni Kanunda, eski Kanun döneminden kaynaklanan özellikle ağır karar yetersayısı gibi zorunluluklar hafifletilmiş olsa da, limited şirkette pay devrinin geçerliliği için genel kurul onayının aranması uygulamasına devam edilmesi, eski uygulamada olduğu üzere çoğunluk paya sahip ortağın devre muhalefet etmesi gibi mahzurları hala bünyesinde barındırmaktadır.
Oysa, TTK, genel kurulun onayına ilişkin olarak şirket sözleşmesi ile aksi bir düzenlemenin yapılmasına da izin vermektedir. Limited şirket sözleşmesine, esas sermaye paylarının devrinde genel kurulun onayının aranmayacağı yönünde hüküm konulduğu takdirde, esas sermaye paylarının devrinde genel kurul onayı aranmamaktadır. Şirket sözleşmesinde böyle bir açık hüküm yok ise, doğal olarak, devrin genel kurulca onaylanması gerekmektedir.
Bu itibarla, esas sermaye paylarını kolayca devretmek isteyen limited şirket ortakları, genel kurul olarak toplanıp şirket sözleşmesi değişikliğine giderek pay devrinde genel kurul onayını kaldırabilirler. Böyle bir sözleşme hükmüne, şirketin kuruluş sözleşmesinde de yer verilebilir. Ancak, bu yönde bir karar almadan önce, ortakların veya kurucuların, devrin kolaylaştırılmasının ortaklık yapısında meydana getireceği sirkülasyonu ve olumsuzlukları dikkate almaları menfaatlerine olacaktır.