Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Nazmi KARYAĞDI
Nazmi KARYAĞDI
3506OKUNMA

TMF Group: Vergilendirmede En Karmaşık Ülke Türkiye

Geçtiğimiz haftalarda DÜNYA Gazetesi yazarlarından Kerim Ülker’in yazdığı “Finansta en karmaşık ülke Türkiye” başlıklı yazısıyla, Hollanda merkezli vergi, muhasebe ve İK danışmanlık firması TMF Group’un yayınladığı “Financial Complexity Index 2017” (Mali Karmaşıklık Endeksi-2017) raporundan haberdar olduk.

94 ülkede yapılan ve 70 detaylı sorudan oluşan anket, muhasebe ve vergi mevzuatının ve uygulamalarında ülkelerin karmaşıklık ölçütlerini 4 ana başlıkta değerlendiriyor.

  • UYUM: Sınır ötesi ticaret, şirket temsili, veri saklama şartları ve yöntemleri
  • RAPORLAMA: Hukuki düzenlemeler, raporlama süreci ve mali konularda şirketin temsili
  • KAYIT DÜZENİ: Muhasebe kuralları, şirketin temsil edilmesi ve teknoloji
  • VERGİ: Mükellefiyet tesisi, uyum düzenlemeleri (kurallar) ve vergi türleri

Araştırmaya göre muhasebe ve vergi uyumunda dünyanın en karmaşık ülkeleri şöyle sıralanmış:

1TÜRKİYE
2BREZİLYA
3İTALYA
4YUNANİSTAN
5VİETNAM
6KOLOMBİYA
7ÇİN
8BELÇİKA
9ARJANTİN
10HİNDİSTAN


Araştırmada Türkiye’nin en karmaşık ülke olmasının nedeni hem raporlamanın Türkçe ve Türk Lirası olarak yapılması hem de çok sayıda yasal düzenlemenin olması şeklinde açıklanmış.

Araştırmaya göre muhasebe ve vergi uyumunda dünyanın en az karmaşık ülkeleri ise şunlar:

1CAYMAN ADALARI
2İNGİLİZ VİRJİN ADALARI
3HONG KONG
4JERSEY
5CURACAO
6KOSOVA
7İSVİÇRE
8KAMBOÇYA
9KATAR
10LABUAN (Malezya’da federatif bir bölge)


Raporun Türkiye’ye ilişkin değerlendirmesi

Türkiye vergi odaklı bir ülke olduğu için yerel mevzuatı iyi derecede anlamış olmak ve uyum sağlamak için bilgiye sahip olmak gerekiyor.

Karmaşıklığı artıran temel faktörler ise olarak şunlar belirtilmiş:

  • Muhasebenin orijinal kağıt dökümanlarla ve şekli idarece belirlenmiş yasal muhasebe defterlerinde tutulmak zorunda olması. Eğer bir şirket elektronik ortamda muhasebesini tutmak isterse Maliye Bakanlığınca onaylanan programlar kullanılmak zorunda (Bugüne kadar hiçbir yabancı yazılım firması yetkilendirme için başvurmamıştır)
  • Mali tabloların Türkçe ve TL olarak tutulması. Yabancı para ile yapılan işlemlerin TCMB tarafından açıklanan kurlarla TL’ye çevrilmesi
  • Her mali yılın sonunda kâr ve zarar hesaplarının kapatılması
  • Türkiye’nin geniş hacimli vergi mevzuatının sık sık değişmesi ve güncellenmesi nedeniyle değişikliklerin takip edilemez olması. Spesifik bir alandaki vergilemenin verilen özelge ile değişebilmesi
  • Pek çok konuda yerel mali mevzuat bilgisi gerekmesi. Örn: KDV oranının belirlenmesi, indirilecek giderlerin tespiti…

Bizim değerlendirmemiz

Raporda Türkiye’nin serbest rekabeti artırmayı ve uluslararası ticareti geliştirmeyi hedefleyen bir yatırım ortamı oluşturmayı amaçladığı belirtilse de Türkiye’yi 94 ülke içerisinde en karmaşık vergi ve muhasebe yapısına sahip ülke olarak sınıflandırmanın sert ve de haksız bir yorum olduğu kanısındayım.

Çünkü dünyanın en karmaşık ülkesi olarak tanımlanan Türkiye için yapılan açıklamalarla bu derecelendirmenin oluşması arasında ciddi bir farklılık bulunduğunu görüyorum (Not. 70 sorunun detayları ve Türkiye’de kimlerin ankete katıldığı bilgisi Raporda yer almıyor).

Örneğin; Türkiye’de muhasebenin TL ve Türkçe tutulması konusu. Ulusal egemenliğe sahip her ülkenin kendi ülkesi sınırları içinde kendi ana dilinde ve para biriminde muhasebe tutulmasını zorunlu kılması nasıl bir karmaşaya neden olmaktadır, pek anlaşılır gibi değildir. Kaldı ki VUK Md.215 uyarınca mükellefler, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla, tasdik ettirilecek diğer defterlere başka dilden kayıt da yapılabiliyorlar.

Ya da; e-defter uygulamalarının bir kısım mükellefler için zorunlu bunun dışında kalanlar için gönüllü olduğu bir ortamda Maliye Bakanlığınca onay verilen yazılımların kullanılması nasıl bir karmaşaya yol açıyor? Üstelik ABD’de bile IRS tarafından onaylanan muhasebe yazılımların kullanılması mümkün iken. Ayrıca raporda parantez içindeki “Bugüne kadar hiçbir yabancı yazılım firması yetkilendirme için başvurmamıştır” cümlesinin de karmaşa ile ilgisini kurmak pek kolay gözükmüyor.

Öte yandan raporda Türkiye’de iş yapabilmek için yerel mevzuatın bilinmesinin gerektiği yönündeki tespit sanırım bugün Almanya’da, Avusturya’da, İngiltere’de, Hollanda’da ve ABD’da da farklı olmasa gerektir. Dünya üzerindeki ülkelerin egemenlik haklarını yok sayarak tek bir vergi ve muhasebe düzenlemesi yapamayacağımıza göre…

Türkiye, e-beyanname, e-fatura, e-defter, e-arşiv vb. uygulamalarda pek çok gelişmiş ülkeden daha ileri durumdadır. Bu da başlı başına Türkiye’nin sıralamasının yükselmesine neden olabilecek bir unsurdur. Ancak sıralamada Türkiye’nin yerine baktığımızda raporda bu durumun pek dikkate alınmadığı söylemek mümkün.

Raporda Türkiye ilgili olarak katıldığımız tespit; Türkiye’nin geniş hacimli vergi mevzuatının sık sık değişmesi ve güncellenmesi nedeniyle değişikliklerin takip edilemez olması ve spesifik bir alandaki vergilemenin verilen özelge ile değişebilmesidir.

Bize göre; yapılan vergi mevzuatı düzenlemelerinin bütünsel bir vergi politikasını takip etmemesi, parçalı ve kimi zaman etki-tepki yöntemi ile ortaya çıkması, vergi yasalarının mali, hukuki, ekonomik ve vergi adaletine yönelik tesirlerinin gözardı edilerek sadece bu tesirlerden biri amaçlanarak düzenleme yapılması vergi sistemimizde karmaşa yaratan nedenler arasındadır.

Son söz

Rapora ilişkin değerlendirmemizi, raporda en iyiler olarak belirtilen ülkelere kısaca bir göz atarak tamamlamak istiyoruz.

Pek çoğunu dünya haritası üzerinde göstermekte zorlanacağımız ve hatta belki ismini ilk kez duyacağımız VERGİ LİMANI ülkelerin vergi ve muhasebe karmaşıklığında, en az karmaşık ülkeler olarak tanımlanması oldukça ilginçtir.

Bu raporda, vergi ve muhasebenin olmadığı ülkeleri vergi ve muhasebe kolaylığında lider ülkeler olarak açıklamak ve vergisiz ülkelerle verginin olduğu egemen ülkeleri birbirleriyle karşılaştırmak gibi bir tenakuza düşüldüğünü söyleyebiliriz.

Yorumlar

  • ö
    ömer konukcu
    vergi mevzuatının karışıklığı yetmezmiş gibi birde ufrs denen garabeti başımıza bela ettiler. hani şu kimsenin takmadığı , ne bankaların kredi verirken nede gelir idaresinin inceleme yaparken yüzüne bile bakmadığı görmezden geldiği sadece bazı denetim firmalarının para kazanması için zorla dayatılan saçmalıklar silsilesi ufrs.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor