Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

2019 Beyanname İlk Yardım Masası

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
2507OKUNMA

Yabancı Elçilik/Konsolosluklardan 2018’de Ücret Alanlar Beyanname Verecek mi?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre, işverenler tarafından çalıştırılan hizmet erbaplarına ücret ve ücret kapsamında yapılan ödemelerden artan oranlı gelir vergisi tarifesi uygulanmak suretiyle, nakten veya hesaben ödemenin yapıldığı anda gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 16’ncı maddesinde yer alan hüküm gereğince; yabancı elçilik ve konsoloslukların 15’inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartıyla gelir vergisinden istisna edilmektedir.

Ancak, ülkemizde bulunan yabancı büyükelçilik ve konsolosluklarında çalışan Türk vatandaşı ve diğer ülke vatandaşlarına ödenen ücretlerin karşılıklı olarak gelir vergisinden istisna tutulabilmesi için yabancı ülkelerde bulunan Türk Büyükelçilik ve Konsolosluklarında çalışan Türk vatandaşı ve diğer ülke vatandaşı personelin ücretlerinin de gelir vergisinden istisna olması gerekmektedir.

Yabancı elçilik ve konsolosluklarda çalışanların ücretleri istisna kapsamına girmiyorsa, GVK’nın 95’inci maddesi hükmü gereğince tevkifata tabi tutulmayan bu ücret gelirleri hizmet erbabı tarafından yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 16’ncı maddesinde, “Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartıyla gelir vergisinden istisna edilir.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu maddede yer alan ücret istisnası, yabancı elçilik ve konsolosluklarda çalışan ve GVK’nın 15’inci madde kapsamına girmeyen memur ve hizmetlilerin, bu görevleri karşılığı aldıkları ücret gelirlerine karşılıklı olmak şartıyla uygulanmaktadır.

GVK’nın “Diplomat muaflığı” başlıklı 15’inci maddesinde yer alan hükme göre; yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları, Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartıyla gelir vergisinden muaf tutulmuştur.

GVK’nın 16’ncı maddesinde yer alan ücret istisnasının uygulamasında çalışan personelin uyruğunun önemi bulunmamaktadır. Elçilik veya konsoloslukta çalışan kişi Türk uyruklu da olsa istisna uygulanacaktır.

Bu hükümlere göre, GVK’nın 16’ncı maddesinde yer alan ücret istisnasından yararlanmanın şartları kısaca şöyledir;

  •  İstisna uygulamasında çalışan memur ve hizmetlilerin uyruğunun önemi yoktur (Örneğin, Almaya Konsolosluğunda güvenlik görevlisi olarak çalışan bir Türk vatandaşı veya İtalya vatandaşının aldığı ücret istisna kapsamına girmektedir),
  • İstisna sadece ücret gelirleri için uygulanacaktır. Diğer gelirler için istisna uygulanmayacaktır (Rusya Federasyonu Konsolosluğunda güvenlik görevlisi olarak çalışan bir Türk vatandaşının Ankara Kızılay’da sahibi olduğu işyerini (D) Ltd. Şti.’ne kiraya vermesi halinde, ücret dışındaki gelirler istisna kapsamında olmadığından, şirket kira bedelinden vergi kesintisi yaptıktan sonra kalan tutarı ödeyecektir),
  • İstisna karşılıklı olması koşuluyla uygulanacaktır. İstisna uygulanacak elçilik veya konsolosluğun bağlı olduğu ülkenin de kendi ülkesindeki Türkiye elçilik ve konsolosluklarında çalışanların ücretlerini gelir vergisinden istisna tutması gerekmektedir.

GVK’nın 95’inci maddesine göre, 2018 yılında ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabı ile GVK’nın 16'ncı maddesinde yazılı istisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri tevkifatsız ücret gelirlerini yıllık beyanname ile Mart/2019’da beyan etmeleri gerekmektedir.

Örnek 1: Ankara’daki (A) Konsolosluğunda çalışan Türk uyruklu Bay (X)’in, 2018 yılında 100.000 TL ücret geliri elde etmiş olduğunu varsayalım. İki ülke arasında karşılıklılık ilkesinin geçerli olmaması nedeniyle, anılan personelin elde ettiği ücret istisna kapsamında değildir. Buna göre, (A) Konsolosluğunda çalışan Türk uyruklu personel, ücretinden tevkifat yapılmadığından ve karşılıklılık esasının geçerli olmaması nedeniyle ücret gelirinin tamamını yıllık beyanname ile Mart/2019 ayında beyan edecektir.

Örnek 2: Ankara’daki (B) Konsolosluğunda çalışan Türk uyruklu Bayan (Y), 2018 yılında 120.000 TL ücret geliri elde etmiştir. İki ülke arasında karşılıklılık ilkesinin geçerli olmaması nedeniyle, anılan personelin elde ettiği ücret istisna kapsamında değildir. Buna göre, (B) Konsolosluğunda çalışan Türk uyruklu personel, ücretinden tevkifat yapılmadığından ve karşılıklılık esasının geçerli olmaması nedeniyle, 120.000 TL ücret gelirinin tamamını Mart/2019 ayında yıllık beyanname ile beyan edecektir.

Örnek 3: Ankara’daki (C) Elçiliğinde çalışan ve GVK’nın 16. maddesindeki istisnadan faydalanmayan Türk uyruklu Bayan (Z), 2018 yılında 90.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Buna göre, kişinin ücretinden tevkifat yapılmadığından ve karşılıklılık esasının da olmaması nedeniyle, elde ettiği 90.000 TL ücret gelirinin tamamı için Mart/2019’da yıllık beyanname verilecektir.

Örnek 4: Ankara’daki (Z) Konsolosluğunda çalışan Türk uyruklu Bay (A), (Z) Ülke uyruklu vatandaşların oturduğu apartmanda kapıcı olarak çalışmaktadır. Konsolosluk tarafından söz konusu kişiye 2018 yılında 25.000 TL ücret ödenmiştir. Bu durumda, kapıcı Bay (A)’ya işvereni Konsolosluk tarafından ödenen ücretin GVK’nın 23/6’ıncı maddesinde yer alan özel fertler tarafından çalıştırılan kapıcılara ödenen ücretlerin gelir vergisinden istisna edilmesine ilişkin hükümden yararlanması mümkün değildir. Bu nedenle, kapıcı Bay (A)’nın, işvereni (Z) Konsolosluğundan almış olduğu vergi kesintisine tabi tutulmamış ücret gelirinin tamamını Mart/2019’da yıllık beyanname ile beyan etmesi gerekir.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor